Apoteka "Vrbas"

SVETSKI DAN POSVECEN OSOBAMA SA
DAUNOVIM SINDROMOM

21.mart je dan posvećen osobama sa Daunovim sindromom.

Daunov sindrom je genetski poremećaj koji je dobio ime po doktoru Džon Lengdonu Daunu, koji ga je kao posebno stanje otkrio 1866.godine. Ovaj engleski lekar na svojoj klinici se bavio problemima umobolnih. Primetio je da jedan veći broj njegovih bolesnika ima velike sličnosti u svom psihofizičkom razvoju.Od 1886.godine on prati razvoj svoje bolesne kćerke i opisuje 50 kliničkih znakova bolesti koje su slične sa ostalim bolesnicima.Po njemu je ova pojava i dobila naziv Daunov sindrom.


Daunov sindrom utice na normalan fizicki razvoj deteta i prouzrokuje blage poteškoće u učenju. To je stanje koje traje čitav život, a razvijase još dok je dete u materici. Deca koja su rođena sa Daunovim sindromom imaju više šansi za razvoj ostalih oboljenja od kojih su neka opasna po život. Među njima su: nasledne bolesti srca, problemi sa vidom i sluhom, Alzehajmerova oboljenja najčesći vid senilnosti (pogoršanje mentalnih sposobnosti kao sto su gubitak pamćenja i rezonovanja) koja utice na ljude koji imaju preko 65 godina.


Prema poslednjim globalnim istraživanjima jedno od 1.000 novorođenčadi se rodi zahvaćeno Daunovim sindromom.
On pogađa sve etničke grupe podjednako, a muškarci imaju nešto veću šansu da se rode sa Daunovim sindromom nego žene.
Uzrok ili uzroci Daunovog sindroma su nejasni, ali gledajući pojedinačno najveći faktor rizika za ovo oboljenje mogu da budu godine kod žena koje rađaju.
Starije žene koje imaju bebu, imaju i veći rizik da njihova beba dobije Daunov sindrom. Najveći rizik je povezan sa trudnicama koje imaju preko 45 godina.



Izgled Daunovog sindroma može biti dosta širok, zavisno da li je dete sa ovakvim stanjem u razvojnoj fazi nekog drugog ozbiljnijeg zdravstvenog problema.
Deca sa Daunovim sindromom su posebno osetljiva tokom prvih godina svog života. Oko 15% dece sa Daunovim sindromom umre tokom prve godine svog života, obično zbog komplikacija koje prozilaze od urođenih srčanih bolesti.
Posle prve godine života, izgled dece sa Daunovim sindromom se drastično menja. Tokom napretka krozterapiju, prosečan životni vek osoba sa Daunovim sindromom doseže do 50 godina.
Svaka ličnost deteta je drugačija, te je veoma važno ne stvarati stereotipe o osoboma koje imaju Daunov sindrom.
Genaralno gledajući, ljudi koji imaju Daunov sindrom teže ka toploj, ljubaznoj, veseloj ličnosti, uprkos stalnim izmenama na njihovim licima.

Osobe sa Daunovim sindromom sklone su mnogobrojnim fizičkim promenama. Neke osobe sa ovim sindromom imaju samo neke od ovih promjena, dok su ostali više podložniji.
Fizički izgled osoba sa Daunovim sindromom:
-kose oči
-male uši
-ravni potiljci
-mala usta
-izbačen jezik
-spljošten nos
-bele tačke u zenicama
-kratki prsti
-široki nabori na dlanovima ruku
-gubitak kože na zadnjoj strani vrata
-slabost zglobova (kod beba su posebno savitljivi)
-smanjena napetost tkiva (hipotonija)
-male težine poslije rođenja
-vertikalni nabori na koži između kapaka i obrva


Normalan IQ za prosječne ljude je 100. Osobe sa Daunovim sindromom imaju IQ od 25 do 80, a prosjek je 50.
Djeca sa Daunovim sindromom mogu imati:
-probleme sa pamćenjem – kratkotrajna i dugotrajna pamćenja
-probleme sa koncetracijom – mnoga deca imaju nizak stepen koncetracije
-poteškoće u rešavanju problema
-poteškoće u razumevanju posledica sopstevnih postupaka


Deca sa ovim sindromom su dosta niža od dece njihovih godina.
Razvoj se nastavlja tokom detinjstva ali većina odraslih sa Daunovim sindromom imaju prosečnu visinu od 158cm za muškarce, odnosno 140 cm za žene.


Ukoliko postoji sumnja da se nosi plod sa Daunovim sindromom trudnice se mogu podvrgnuti proceduri ispitivanja ploda na Daunov sindrom na dva načina:skrining testovima i dijagnostičkim testovima.Skriniranjem se u šesnestoj nedelji trudnoće labaratorijskom analizom krvi majke može oko 60% otkriti da plod nosi Daunov sindrom.Dijagnostički testovi (prenatalna dijagnostika,dijagnostika pre rođenja deteta) utvrđuje se na dva načina:Amniocenteza-test koji se obavlja između 13. i 20. sedmice trudnoće.Ovaj test se izvodi na taj način sto se ubodom igle kroz stomačni zid iz maternice izvadi mala količina plodove vode u kojoj se nalaze začete ćelije ili delić tkiva ploda.Ispitivanje hromozoma u ćelijama traje dve do tri nedelje.Ako se ispitivanjem utvrdi hromosomska greška bilo kojeg tipa Daunovog sindroma lekar je dužan da roditeljima da punu informaciju o perspektivi deteta kako bi oni doneli odluku o nastavku i prekidu trudnoće.Ovaj test predstavlja rutinsku meru prevencije hromozomskih greški u celokupnoj populaciji. Sa sobom nosi i određen rizik za plod o,5%-1%
Daunov sindrom nije bolest. Ljudi sa Daunovim sindromom ne traže lek, već žele da budu prihvaćeni i pravo da budu kao ostali. Toplo, porodično okruženje predstavljaoptimalnu sredinu za adekvatan razvoj potencijala deteta sa Daunovim sindromom.